Za razliku od Republike Srpske, koja bezrezervno prihvata Dejtonski sporazum i samo traži da se Ustav BiH sprovodi onako kako je napisan, dominantna bošnjačka stranka SDA nikada nije prihvatila dejtonski kompromis, ističe se u drugom poglavlju 24. izvještaja koji je Republika Srpska uputila Savjetu bezbjednosti UN.

U tom dijelu izvještaja navodi se da je odbijanje SDA da prihvati Dejton dokazano mnogo puta, između ostalog i deklaracijom od 14. septembra 2019. godine u kojoj otvoreno poziva na potpuno ukidanje dejtonske strukture.

– Poziv SDA za „regionaliziranom državom” pod imenom Republika Bosna i Hercegovina sa tri nivoa vlasti: državni, regionalni i lokalni, naravno, nije ništa drugo nego poziv na ukidanje Republike Srpske i Federacije BiH – koje su krucijalni element ustavnog okvira koji sprečava dominaciju jedne etničke grupe u BiH – kao i kantona u FBiH, koji su esencijalni u obezbjeđivanju glasa Hrvata u upravi, navodi se u izvještaju koji se odnosi na period maj-oktobar.

U drugom poglavlju naglašeno je da je „Republika Bosna i Hercegovina” bila unitarni režim pod dominacijom Bošnjaka, te da je, kao i Republika Srpska, bila strana sporazuma koji čine Dejtonski sporazum, uključujući Ustav BiH.

Ustav BiH, navodi se dalju u izvještaju, stavio je van snage Ustav Republike Bosne i Hercegovine i jasno rekao da se zemlja zove „Bosna i Hercegovina”.

– Poziv SDA na oživljavanje „Republike Bosne i Hercegovine”, dakle, jasno govori da ova stranka želi da ukine Ustav BiH, koji je esencijalni element Dejtonskog sporazuma – dodaje se u izvještaju.

Upravo temelj Dejtonskog sporazuma, dodaje se u tekstu, predstavlja ravnotežu interesa koja je uspostavljena radi mira u BiH, koju odražava dvoentitetsko konfederalno uređenje i konsocijativna uprava legitimnih predstavnika tri konstitutivna naroda i ostalih.

– Važno je ne samo da Srbi i Hrvati budu birani na različite funkcije nego i spriječiti bošnjačku većinu da ih uporno preglasava u institucijama vlasti BiH i FBiH. Ovo je naročito istaknuto pitanje kada je riječ o parlamentu i Vladi FBiH – napominje se u izvještaju Savjetu bezbjednosti.

U drugom poglavlju se navodi i da lider SDA Bakir Izetbegović često naglašava da se „manjini” (Hrvatima) ne smije dozvoliti da blokiraju volju većinskih Bošnjaka, te se dodaje da se u oktobru 2020. Izetbegović, govoreći o Hrvatima u Federalnom parlamentu, usprotivio, kako je rekao, „dominaciji manjine nad većinom”.

– Ovi stavovi kojima se odbijaju ustavni mehanizmi zaštite drugih konstitutivnih naroda u potpunosti su suprotni temeljima konsocijativne demokratije, protivrječe samim principima dogovorenim u Dejtonu, a mogući su samo zbog uplitanja visokog predstavnika i nezakonitog nametanja izmjena u entitetskim ustavima – pojašnjeno je u tekstu.

Neki krugovi, dodaje se u izvještaju, koji se zalažu za ukidanje ustavnog poretka BiH pozivaju na „građansku” BiH bez mehanizama zaštite konstitutivnih naroda.

– Riječ „građanski” ovdje bi trebalo da ukaže na prevazilaženje etničkih podjela u BiH. Međutim, u stvarnosti ova riječ je paravan za bošnjački nacionalizam. Pošto su Bošnjaci najbrojniji konstitutivni narod, a prema podacima iz posljednjeg popisa, čine većinu stanovništva BiH, poziv na „građansku” BiH predstavlja poziv na državu kojom vladaju Bošnjaci za Bošnjake, navodi se u izvještaju.

Izvještaj podsjeća da je Predstavnički dom Parlamentarne skupštine BiH, na čelu sa SDA i DF-om Željka Komšića, smijenio dva od sedam članova CIK-a i na njihovo mjesto doveo svoje kandidate, a istovremeno ponovo imenovao dva člana iz redova SDA.

– Umjesto stručnjaka za izborno pravo, dva imenovana srpska člana imenovala su političke ličnosti iz opozicionih stranaka iz Republike Srpske. Ovim nezakonitim potezom prekršena su poslovnička pravila za izbor članova CIK-a, zato što zakonom utvrđen postupak javnog konkursa za izbor članova nikada nije sproveden – dodaje se u izvještaju.

RTRS

---

Izetbegović zaprijetio da će razbiti sve mehanizme uvedene Dejtonom
U izvještaju se podsjeća da je u septembru lider SDA izričito zaprijetio da će „razbiti sve mehanizme” uvedene Dejtonom kojima se štite konstitutivni narodi i od BiH „napraviti normalnu državu”.
– SDA uporno odbija da prihvati da BiH nije Dejtonski sporazum učinio jedinstvenim političkim subjektom, nego je Dejtonski sporazum samo uvažio jedinstvenost njene istorije i uveo mehanizme zaštite na osnovu uvažavanja legitimnih prava konstitutivnih naroda BiH da bi se izbjegla upravo hegemonija koju SDA traži – naglašava se u dokumentu.



”Poziv SDA na oživljavanje „Republike Bosne i Hercegovine” jasno govori da ova stranka želi da ukine Ustav BiH, koji je esencijalni element Dejtonskog sporazuma, navodi se u izvještaju